Tòhe+

Tòhe+ (tiếng anh sẽ là “Tòhe plus” có nghĩa là chỉ có phát triển hơn, không có xuống, dấu “+” là “+” nhiều thứ mới mẻ, đổi mới nhưng vẫn giữ gốc là tò he).

Tò He – Hơi thở mới từ di sản xưa
Từ món đồ chơi dân gian mộc mạc, tò he – con giống bột đã được thổi luồng sinh khí mới nhờ bàn tay sáng tạo của các nghệ nhân đương đại, tiêu biểu là nghệ nhân Đặng Văn Hậu và các cộng sự. Nhóm chúng tôi là những người tiên phong đưa tò he vượt khỏi giới hạn truyền thống để trở thành một sản phẩm công nghiệp văn hóa gần gũi, sống động và mang tầm quốc tế.
Không chỉ lưu giữ kỹ thuật cổ truyền của làng nghề Xuân La (Hà Nội), nghệ nhân Hậu còn sáng tạo những hình tượng mới – từ nhân vật dân gian đến biểu tượng hiện đại, đưa tò he đến với trẻ em, khách du lịch quốc tế, các sự kiện văn hóa – ngoại giao. Ngày nay, tò he không chỉ là món đồ chơi, mà đã trở thành biểu tượng của “di sản sống” – vừa bảo tồn, vừa đổi mới để thích ứng với đời sống đương đại.

1. Tò he trong giáo dục – Di sản kể chuyện di sản
Tò he có khả năng kể chuyện một cách sinh động. Bức tranh Đông Hồ “Đám cưới chuột” được tái hiện bằng tò he 3D, cho phép học sinh nhìn – chạm – nhập vai và kể lại câu chuyện dân gian. Một sản phẩm, hai di sản: hội họa dân gian và nghệ thuật tạo hình truyền thống. Ngoài ra, nghệ nhân Hậu đang phát triển bộ chữ cái bằng tò he sinh động và hấp dẫn dành cho trẻ em.

2. Tò he trong đời sống và công nghiệp sáng tạo
Tò he bước ra đời sống qua các sản phẩm ứng dụng như cài áo, móc khoá, đồ trang trí, lấy cảm hứng từ vân mây ngũ sắc – họa tiết cổ truyền quen thuộc. Với chất liệu bột gạo mềm, dẻo, an toàn, tò he còn là chất liệu lý tưởng cho các sản phẩm mô hình nghệ thuật, hoạt hình.., góp phần định hình mỹ thuật tạo hình bản địa trong công nghiệp văn hóa hiện đại.

3. “Tò he đi sứ” – Đại sứ văn hóa Việt
Nghệ nhân Đặng Văn Hậu từng vinh dự trao quà tặng tò he cho Thủ tướng Thái Lan, với các sản phẩm được sáng tạo theo hình tượng quốc tế. Những món quà nhỏ mang đậm bản sắc đã trở thành đại sứ văn hóa của Việt Nam trên trường quốc tế.

4. Du lịch làng nghề và quà tặng văn hóa
Tại Xuân La, du khách được xem nặn tò he, tự tay tạo hình và mang về sản phẩm của riêng mình. Đây là mô hình du lịch trải nghiệm văn hóa hấp dẫn với học sinh, khách quốc tế – kết hợp giữa giáo dục, sáng tạo và bảo tồn. Tò he còn góp phần làm phong phú ngành quà tặng du lịch, với hình tượng từ nghệ thuật truyền thống, lễ hội, tín ngưỡng, nhân vật lịch sử…

5. Số hoá di sản – kết nối thời đại
Tò he còn tiên phong trong số hóa. Mỗi sản phẩm được gắn mã QR, cho phép người dùng truy cập video, fanpage, thông tin về nghệ nhân và quy trình tạo tác. Đây là bước đi giúp tăng tương tác, lan tỏa giá trị di sản và chuyên nghiệp hóa sản phẩm thủ công trong kỷ nguyên số.

Tò he, dưới bàn tay của những nghệ nhân như Đặng Văn Hậu và các cộng sự, đang trở thành sản phẩm công nghiệp văn hóa đa chiều, nơi truyền thống và sáng tạo, giáo dục và công nghệ, bản sắc và hội nhập cùng song hành. Đó là minh chứng sống động cho một di sản đang tiếp tục sống, lớn lên và lan tỏa mạnh mẽ trong lòng công chúng hôm nay.